Frustreert het jou ook zo als je hoogbegaafde kind niet doet wat er op dat moment moet gebeuren? En heb je alles al geprobeerd, maar lukt het niet om je kind in beweging te krijgen? Lijkt het of jullie in een machtsstrijd zijn beland en heb je het gevoel dat jij het verlies van je kind?
Zelf merkte ik dat ik regelmatig tegenover mijn kind kwam te staan in een felle strijd. Waarin ik dan nog harder “de baas” ging spelen, de gekste straffen ging bedenken (die echt geen enkele indruk leken te maken, maar ook in de uitvoering vooral voor mij veel werk waren) of een preek ging houden over waarom ze toch vooral enorm gemotiveerd zouden moeten zijn om dit wel te doen (ook zonder resultaat).
Dit wilde ik anders. De eerste stap daarin was erkennen dat jij je kind niet kan dwingen. Je hebt altijd enige vorm van medewerking nodig van je kind. Dus in plaats van de strijd aan te gaan, wil je ze voor je winnen. Zodat ze bereid zijn om mee te bewegen.
In trainingen hoor ik van veel ouders dat de grootste machtsstrijd ontstaat rond eten en slapen. Precies de dingen die je ze niet kan laten doen zonder dat ze enige vorm van medewerking vertonen. En bij uitstek middelen om als kind een krachtmeting aan te gaan met je ouders. Maar ook huiswerk maken, klusjes doen of de tafel dekken vragen coöperatie.
Door te besluiten wat jij zelf anders gaat doen, verander je de dynamiek en laat jij je niet meer verleiden tot die machtsstrijd.
Besluiten wat je gaat doen bestaat uit een aantal stappen. Voordat je aan de stappen van de tool begint, is het heel belangrijk dat je voor jezelf besluit wat je gaat doen.
Besluit voor jezelf wat jij gaat doen
Let er hierbij op dat het iets is wat je ook echt kan uitvoeren. Bedenk dus geen grote, moeilijke dingen die je zou willen doen, ooit, misschien… Maar maak het echt concreet en haalbaar. Hou hierbij rekening met alle bezwaren die je voelt en neem deze serieus.
Als jij weg wilt gaan uit de ruimte, maar je twijfelt over de veiligheid, dan is dat geen goede optie. Want als je vooraf al twijfelt is de kans groot dat je op het “moment supreme” je niet aam je eigen besluit kan houden en toch stiekem even gaat kijken of je kind wel veilig is. Zeker bij de eerste keer dat je dit doet, want reken erop dat je kind alles uit de kast gaat halen om jou weer in de (bekende) machtsstrijd te betrekken.
Heb ook realistische verwachtingen. Onlangs coachte ik een moeder die besloot met een boek op de bank te gaan zitten tot de kinderen de tafel hadden gedekt voor het avondeten. “Ik wil al zolang meer lezen, dan kom ik daar eindelijk eens aan toe”, zei ze verlangend naar die stapel boeken die nog op haar lag te wachten. Helaas moest ik haar even “uit de droom” helpen.
De realiteit is vaak dat je als ouder niet echt toe komt aan dat boek. Zelf lukt het me nauwelijks om mij op iets te concentreren als de kinderen zich op de achtergrond in allerlei bochten wringen om mij te betrekken in hun boosheid of onderling geruzie. In dit geval is het boek slechts een middel om je uit de situatie te onttrekken.
Wil je fysiek aanwezig blijven, maar je emotioneel aan de situatie onttrekken kies dan een activiteit waar je weinig aandacht bij nodig hebt.
Activiteiten die bij andere ouders werken:
Een makkelijke woordzoeker
Een kleurboek
Een handwerkje (breien, haken…)
Was opvouwen
Maar het kan ook gewoon zijn dat jij besluit dat jij om 17.00 uur gaat eten. Wat er ook gebeurd. Wie er ook op kop aan tafel zit. Of wie er niet aan tafel zit. Of er gegeten wordt door de andere of niet. Of ze het lekker vinden of niet. Of ze een discussie willen met je of niet. Jij besluit dat je om 17.00 uur gaat eten en dan doe je dat.
Deel wat je besloten hebt
Als jij voor jezelf een haalbaar en realistisch besluit hebt genomen, dan deel je dit met je kind. Een aantal aandachtspunten hierbij zijn:
- Kies een “neutraal moment”. Gaat het over eten? Dan niet rond etenstijd, maar ruim voordat je gaat koken. Gaat het over bedtijd? Kies een rustig moment eerder op de dag. Gaat het over ruzie op de achterbank? Bespreek dit dan thuis, ruim voordat je weg gaat.
- Deel kort en krachtig je besluit.
- Vertel ook waarom jij dit besluit hebt genomen. Wat maakt dit belangrijk voor jou?
Checken of het duidelijk is
- Vraag of jij duidelijk bent geweest in je uitleg.
- Laat je kind(eren) aan jou vertellen wat je besluit is. Zo check je of het goed begrepen is. Zo niet, dan is dit het moment om het nogmaals mee te delen en opnieuw terug te vragen. Verzeker jezelf ervan dat het klopt wat jij terug hoort.
Op het moment dat je terug hebt gehoord wat jouw besluit was, is het gesprek klaar.
Doorpakken
Op het moment waarop je besluit van toepassing is, pak jij door. Dit doe je zonder dit nogmaals aan te kondigen, zonder er woorden aan vuil te maken, zonder herinneren, zonder herhalen van de afspraak, zonder zeuren. Je doet gewoon wat jij besloten hebt te doen.
Laat je niet verleiden door alle trucjes die nu uit de kast komen. Want ze zullen, zeker de eerste keer, alles inzetten om jou van je besluit af te laten wijken. En met hun creatieve, hoogbegaafde brein, weten ze vaak feilloos hoe dit te doen. Wees daarop voorbereid. En realiseer je ook dat dit niet betekend dat het mislukt is. Dit zijn de eerste moeilijke stappen naar verbetering!
In het online programma Hoogbegaafd Opvoeden staan we uitgebreid stil bij wat je kan doen als het toch (nog) niet lukt.
Bedanken voor de medewerking
Het zal misschien de eerste keer niet meteen goed gaan. En ook de tweede keer niet. Zelfs de derde keer nog niet. Maar uiteindelijk wordt het echt beter. En op dat moment bedank jij je kind(eren) voor hun medewerking.
Let er daarbij op dat je duidelijk benoemd wat ze hebben gedaan waar jij ze voor bedankt. Zodat ze weten welk gedrag ze vaker mogen laten zien. Want zeg jij alleen maar “bedankt”, weten ze niet waarvoor precies. Dan heeft het minder waarde en is het moeilijker te herhalen. En laat dat nou precies zijn wat wij graag willen. Dat ze het positieve gedrag herhalen, zodat zij bij kunnen dragen en waardevolle vaardigheden voor de toekomst leren en er meer rust in huis komt.