Hoe ga je om met de dagelijkse driftbuien na school

Door: Mineke op 22 januari 2025

Als ouder van een hoogbegaafd kind herken je het vast, je kind komt uit school en je ziet al ‘hoe laat het is’. Misschien vindt de eerste ontploffing bij de poort al plaats of red je het nog net naar huis. Maar dan komt het; huilen, schreeuwen, schoppen, slaan. Niets is goed en je kind verliest zich totaal in alle emoties.

De situatie:

Marieke is moeder van de 8-jarige Siem, een hoogbegaafde jongen die dagelijks met boze buien uit school komt. Zijn frustraties lijken zich op te stapelen en wanneer hij thuiskomt, komt alles eruit: woede, tranen en onbegrip. Voor Marieke is het uitputtend en soms zelfs pijnlijk om te zien hoe Siem worstelt. Hoe kan ze hem helpen om met zijn emoties om te gaan en weer rust in huis te creëren?

Wat gebeurt hier echt?

Voor hoogbegaafde kinderen zoals Siem is school vaak een uitdaging. Misschien voelt hij zich niet uitgedaagd, heeft hij moeite met sociale situaties, is hij overprikkeld of raakt hij overweldigd door zijn eigen perfectionisme. Op school past Siem zich zo goed mogelijk aan en blijven deze gevoelens vaak ongeuit, totdat hij thuiskomt. Thuis voelt Siem zich veilig genoeg om zijn emoties de vrije loop te laten, wat resulteert in boze buien.

  1. Behoefte aan ontlading en rust: Siem wil graag een veilig plek waar hij zijn opgekropte emoties kan uiten.
  2. Behoefte aan erkenning en begrip: Boze buien kunnen een signaal zijn dat hij zich niet begrepen voelt in zijn frustraties of uitdagingen.
  3. Behoefte controle en autonomie: De boze bui kan ook een manier zijn om zijn autonomie terug te winnen. Na een hele schooldag moeten doen wat een ander zegt, kan hij thuis extra behoefte hebben om wel invloed te hebben.

Hoe kan Marieke reageren?

Allereerst is het heel belangrijk dat Marieke zich realiseert dat deze boze buien niet tegen haar gericht zijn. Siem voelt zich bij haar veilig genoeg om al die intense emoties te uiten. Ergens is het dus een compliment, want ze heeft thuis een veilige omgeving gecreëerd.

Maar moeilijk is het wel. Marieke kan zo goed mogelijk de emoties opvangen, zodat Siem zich kan uiten en daarna weer verder kan. Zonder dat het volledig escaleert. Marieke kan de emoties opvangen door op een rustige en begripvolle manier te reageren. Hieronder volgen enkele praktische stappen:

1. Hangry?

Als je kind uit school komt en honger of dorst heeft, kan dit zorgen voor een lagere drempel voor prikkels, minder helder kunnen denken en het slechter kunnen beheersen van emoties. Door iets te eten en drinken klaar te hebben staan, kan hangry zijn snel en makkelijk opgelost worden. Marieke doet er wel goed aan de keuze bij Siem te laten of hij direct wat wil eten of drinken. Meer druk geeft meer irritatie en kan de boze bui versterken.

2. Erken het gevoel van je kind

Als alles en iedereen ‘stom’ was op school, zijn veel ouders geneigd dit te weerleggen. “Want dat jongetje waar  je vorige week mee hebt gespeeld is toch wel leuk?!” , “De juf die je vandaag had is toch je lievelingsjuf?!” en “Rekenen vindt je anders altijd wel leuk!”,

Helaas helpt dat niet. Beter kan Marieke laten zien dat ze Siems emoties begrijpt. Ze zou kunnen zeggen: “Ik zie dat je echt heel erg boos bent en dat het een enorme rotdag voor je was. Het klinkt ook echt niet leuk.” Deze erkenning kan Siem behoefte aan erkenning en begrip vervullen en de scherpe randjes van de emoties afhalen.

3. Gebruik zo min mogelijk woorden

Wat Marieke nu ook zegt, alles zal verkeerd vallen en extra spanning geven. De emoties zijn zo hoog opgelopen dat Siem toch niet kan horen wat er nu gezegd wordt. Dus uitleggen, verklaren en een andere mening geven, kan Marieke beter achterwege laten. Ze kan actief luisteren; door een luisterhouding aan te nemen en te knikken en hummen. En er verder gewoon zijn. Meer is nu niet nodig.

4. Knuffel

Een tool die fijn kan werken is “Ik kan wel een knuffel gebruiken”.  Waarbij Marieke Siem kan uitnodigen haar een knuffel te geven. Niet alleen verlaagt een knuffel de bloeddruk en hartslag, het maakt ook het hormoon oxytocine aan, ook wel het gelukshormoon genoemd.  Daarnaast versterkt het de band en zorgt het voor liefdevolle verbinding.

5. Geef ruimte voor ontlading en rust

Hoogbegaafde kinderen ervaren hun gevoelens intens. Na een dag waarin Siem zich heeft aangepast aan de verwachtingen van school en zijn emoties heeft onderdrukt, heeft hij behoefte aan een moment om alles los te laten. Dit verklaart waarom de boze buien juist thuis plaatsvinden, waar hij zich veilig voelt. Een rustige overgang van school naar thuis, zoals tijd om even alleen te zijn of een fysieke activiteit om spanning te ontladen, kan hem helpen.

6. Zorg voor gedeelde verantwoordelijkheid

Hoogbegaafde kinderen hebben vaak een sterk gevoel van eigen wil en raken gefrustreerd wanneer ze zich gecontroleerd of beperkt voelen. Het kan helpen Siem keuzes te geven, zodat hij zijn behoefte aan autonomie kan vervullen. Creëer situaties waarin hij iets mag kiezen en enige controle krijgt over zijn omgeving. Dit kan variëren van beslissingen over wat hij wil eten na school tot het bepalen van hoe hij zijn tijd besteedt na een lange dag.

Reflectie: Wat heeft Siem geleerd?

Door op deze manier te reageren, leert Siem belangrijke lessen:

Reflectie: Wat heeft Siem geleerd?

  • Omgaan met zijn emoties:
    Siem heeft geleerd dat emoties er mogen zijn en dat het oké is om boos, verdrietig of gefrustreerd te zijn. Door de ruimte die Marieke geeft en haar erkenning van zijn gevoelens, begint Siem te begrijpen dat het belangrijk is om emoties te herkennen en ze op een gezonde manier te uiten. Dit helpt hem om langzaamaan beter te worden in het reguleren van zijn gevoelens, zodat deze minder overweldigend zijn.
  • Herkennen en communiceren van behoeften:
    Door keuzes te krijgen en zijn autonomie te mogen uitoefenen, leert Siem dat hij op een constructieve manier kan aangeven wat hij nodig heeft. Of het nu tijd alleen is, een knuffel, of een moment om even te ontladen, hij begint te ontdekken welke oplossingen hem helpen en hoe hij die kan communiceren naar zijn moeder.
  • De kracht van verbinding:
    Siem ervaart dat zijn moeder hem niet afwijst, zelfs niet tijdens de heftigste buien. De knuffels, het luisteren zonder oordeel en de veilige ruimte die ze creëert, geven Siem vertrouwen in hun band. Dit leert hem dat hij ook in moeilijke momenten steun kan vinden en niet alles alleen hoeft op te lossen.

Deze lessen dragen bij aan Siems emotionele groei en helpen hem vaardigheden te ontwikkelen die hij later in zijn leven kan gebruiken om beter met uitdagingen om te gaan.

Jouw situatie

Heb jij ook elke middag ontploffingen? Geef dit in elk geval op school aan en vraag naar mogelijkheden om behoeften daar beter te vervullen. En probeer thuis de bovenstaande tools om te kijken wat werkt voor jou en je kind. Elk boze bui is heftig en ook voor jou als ouder belastend. Wil je even ventileren, jouw ervaring delen of sparren? Stuur een bericht via mineke@talenten-trainer.nl . Ik help je graag verder!