Executieve functies versterken? Leuke dingen eerst!

Door: Mineke op 9 december 2024

Wanneer we onze kinderen willen helpen met het versterken van de executieve functies, beginnen we vaak met huiswerk. Gegarandeerd stress voor iedereen! Maar wat als we dit anders aanpakken? In deze blog ontdek je hoe je, door leuke dingen met je kinderen te doen, hun executieve functies traint. Waar je kind zowel thuis als op school sterker en zelfverzekerder van wordt.

Begin met wat je kind leuk vindt

Het valt vaak het meest op dat er uitdagingen zijn op het gebied van executieve functies op school of met schoolwerk thuis. En daar focussen we ons dan ook op; zorgen dat ze de executieve vaardigheden versterken rondom dat school- en huiswerk. Dit brengt vaak veel stress met zich mee. Voor jou als ouder, voor je kind,  maar ook voor andere gezinsleden. Want ik hoor regelmatig dat het ten koste gaat van de gezelligheid in huis.

Terwijl er veel leukere manieren zijn om je kind te ondersteunen in de ontwikkeling van die executieve functies. Want als je kind iets leuks kan plannen (*executieve functie Plannen en prioriteren), dan kan het ook iets minder leuks plannen. Je kind heeft immers de vaardigheid ontwikkeld. Uiteraard speelt het ervaren van motivatie (of een gebrek daaraan) en de negatieve invloed van teveel stress een rol. Maar als je puur kijkt naar het trainen van een executieve functie, dan zijn er heel veel andere manieren om dat te doen dan met huiswerk.

Zakgeld

Een leuke en leerzame manier om je kind te executieve functies te laten trainen is door ze zakgeld te geven. Waar je een wekelijks bedrag voor afspreekt, eventueel met een deel om vrij te besteden en een deel om te sparen. Want door je kind geld te laten beheren, trainen ze diverse executieve functies.

Met fysiek geld is het makkelijker te overzien dan met een pinpas. Maar zeker voor wat oudere kinderen is een pinpas ook een mooi leerproces. Want kan jij je geldstroom plannen, dan kan je ook je huiswerk plannen. En gaat het een keer mis? Dan is dat ‘leergeld’ en heb je daar samen een gesprek over. Zodat het de volgende keer beter gaat (of de keer daarna, of …)

Een reis of dagje uit plannen

Een geweldige manier om je kind te helpen bij het versterken van executieve functies is door samen een reis te plannen. Dit kan een dagje uit zijn of (meedenken over) een complete vakantie. Geef je kind de verantwoordelijkheid om bijvoorbeeld onderzoek te doen naar activiteiten in de omgeving, te bedenken hoe lang alles duurt, en mee te helpen bij het maken van een reisschema. Laat ze nadenken over vragen als: Hoeveel tijd hebben we nodig voor reizen? Hoeveel geld is er beschikbaar voor tickets en eten?

Door hen te betrekken bij dit proces leren ze niet alleen plannen, maar ook hoe ze flexibel met onverwachte wijzigingen om kunnen gaan. Misschien blijkt een bepaalde activiteit volgeboekt te zijn, en moeten ze een alternatieve oplossing bedenken. Ook leren ze niet direct te handelen, maar eerst na te denken. Want geef je alles uit aan dat ene dure uitje, wat doe je dan als je daarna nog wat wilt eten? Dit maakt het niet alleen leerzaam, maar ook leuk en uitdagend!

Ontwerp je droomkamer

Kinderen vinden het vaak fantastisch om hun eigen ruimte te ontwerpen. Dit kan een perfecte gelegenheid zijn om diverse executieve vaardigheden te ontwikkelen. Begin met een moodboard (fysiek of online) waarop ze hun ideeën kunnen verzamelen, van kleuren tot meubels en accessoires. Daarna kun je samen een plan maken om stap voor stap aan de slag te gaan. Geef ze bijvoorbeeld een klein budget en laat hen uitzoeken wat prioriteit heeft: gaan ze voor nieuwe verlichting of toch liever een opvallend behang?

Deze activiteit helpt niet alleen bij het ontwikkelen van executieve vaardigheden, maar versterkt ook hun verantwoordelijkheidsgevoel. Als ze zelf hebben meegedacht over de inrichting, zijn ze vaak meer geneigd om hun kamer netjes te houden. Win-win dus ?

Samen koken en bakken

De keuken biedt een schat aan mogelijkheden. Kies een recept dat ze graag willen maken, zoals hun favoriete taart of een gerecht voor het avondeten en laat hen meedenken over wat er nodig is. Ze kunnen een boodschappenlijst maken, het recept doorlezen en bepalen in welke volgorde de stappen uitgevoerd moeten worden. Tijdens het koken of bakken leren ze omgaan met tijd, bijvoorbeeld door te plannen wanneer iets de oven in moet of wanneer ze kunnen beginnen met een volgende stap.

Bovendien versterkt samen koken ook de band tussen ouder en kind. Als beloning genieten jullie samen van een heerlijke maaltijd of een zelfgebakken lekkernij! Misschien wel aan een mooi gedekte tafel (waar ook de nodige executieve functies voor ingezet zijn).

Spellen spelen

Misschien heb je al meer blogs gelezen over executieve functies en is het je opgevallen dat overal tips voor spelletjes in terug  komen. Ik ben enorm fan van het inzetten van bordspellen. Ze bieden een leuke en speelse manier om met executieve vaardigheden bezig te zijn, zonder dat er de nadruk op ligt.

Nou kan ik heel makkelijk zeggen dat spellen leuk zijn, maar als bij jou regelmatig de spelonderdelen door de kamer vliegen, denk jij daar waarschijnlijk heel anders over. Wat dan zou kunnen helpen is; Coöperatieve spellen. Dit zijn spellen waarbij alle spelers samen tegen het spel spelen in plaats van tegen elkaar. Ze helpen kinderen om samen te werken, doelen te stellen en beslissingen te nemen zonder dat er rivaliteit of frustratie ontstaat.

Zoek je specifieke spellen voor het versterken van Doelgericht gedrag, Emotieregulatie, Flexibiliteit, Metacognitie, Planning en Prioritering, Organisatie, Responsinhibitie, Taakinitiatie, Timemanagement, Volgehouden aandacht of Werkgeheugen? Klik dan zeker door naar de andere blogs.

Conclusie
Het versterken van de executieve functies van je kind hoeft niet saai of stressvol te zijn. Door leuke, praktische activiteiten zoals een reis plannen, een droomkamer ontwerpen, samen koken en spellen spelen, trainen kinderen op een natuurlijke manier diverse executieve functies.

Door hen te betrekken bij gezinsplanningen, verantwoordelijkheid te geven en hen te laten oefenen in een veilige, leuke omgeving, help je hen belangrijke vaardigheden te ontwikkelen die hen hun hele leven van pas zullen komen. Bovendien versterkt het jullie onderlinge band, omdat jullie samen werken en op een fijne manier tijd door brengen met elkaar. Veel succes en plezier!

Lees verder: