Hoogbegaafd, vloek of zegen?

De discussie over of hoogbegaafd een vloek of een zegen is wordt veelvuldig gevoerd. Ook in TalentenPraat komt deze vraag aan bod.

Mensen die van buitenaf naar hoogbegaafdheid kijken, benoemen het meestal als talent. Soms zelfs een gave of een luxe. Mensen die het van dichtbij mee maken, kennen helaas ook vaak de keerzijde. En hebben niet bij uitzondering moeite om het te zien als talent.

Onlangs leerde ik Nick kennen, vader van Sara (11) en Koen (9). Nick vertelde over een tienminutengesprek over hun “probleemkind”. Ik schrok, want wat lijkt me dat vreselijk, een probleemkind hebben. Pas veel later kwam ik er achter dat hij het over de hoogbegaafde Koen had. En dat het gedrag van Koen, heel kenmerkend gedrag was voor veel hoogbegaafde jongens.

Wat Koen op school deed, week niet veel af van wat onze zoon deed op zijn oude school. En ik realiseerde me dat ik nooit gedacht heb dat ik een “probleemkind” had. Maar vele anderen waarschijnlijk wel, puur gebaseerd op zichtbaar gedrag.

En toch begrijp ik Nick wel. Want wat brengt het opvoeden van een hoogbegaafd kind veel uitdagingen met zich mee. En natuurlijk heb jij als ouder best in de gaten wat anderen denken of soms zelf (in verdekte termen) zeggen over je kind en jouw manier van opvoeden.

Als de omgeving het gedrag steeds benoemd als “lastig”, is het moeilijk om zelf de positieve kant te blijven zien. Dan is het goed om hier eens bewust bij stil te staan. Want als jij het niet meer ziet, hoe kun jij je kind dan helpen de goede kanten te zien in een wereld die zo anders is dan zij?

Een leuke manier is negatieve eigenschappen “omdenken” samen met je kind. Want wat op het ene moment negatief is, kan op een ander moment positief zijn. Zo kan het rechtvaardigheidsgevoel van je kind hem/haar op het schoolplein enorm in de problemen brengen, maar zorgt dit zelfde gevoel er ook voor dat hij of zij als enige opstaat voor een klasgenootje dat gepest wordt.

En het vasthoudend weigeren iets te doen waar je kind het nut niet van in ziet, kan voor jou als ouder enorm vervelend zijn. Want sommige dingen moeten nou eenmaal gebeuren. Maar aan de andere kant, kan het in de toekomst enorm helpen om gefocust te blijven op wat echt belangrijk is zonder afgeleid te raken door randzaken.

Kijk dus samen met je kind hoe een bepaalde eigenschap in een andere context of tijd iets goeds kan brengen. Laat je kind zoveel mogelijk zelf dingen bedenken. Daarbij kan het helpen als je voorbeelden van jezelf geeft. Je zult verbaast staan over de leuke antwoorden die je krijgt.